Sposób na strategię
Istnieje wiele sposobów, które możemy zastosować do opracowania i wdrażania strategii. Wybór określonego podejścia do realizacji strategii musi być dopasowany do sytuacji w której znajduje się firma. Sytuację określa rynek, jego oczekiwania, tempo zmian, poziom zaawansowania technologicznego, konkurencja itp.
W kontekście tych elementów firmy mogą działać w otoczeniu bardziej lub mniej przewidywalnym. Te które działają w otoczeniu postrzeganym jako przewidywalne mogą zastosować podejście klasyczne (Management Classic), natomiast te które działają w otoczeniu nieprzewidywalnym powinny poszukiwać potencjału w zastosowaniu podejścia adaptacyjnego (Business Design).
Różnica pomiędzy podejściem klasycznym i adaptacyjnym dotyczy planowania i realizacji planów oraz stosowanych w tych obszarach narzędzi.
Podejście klasyczne
Oparte o szczegółowe analizy oraz długoterminowe i liniowe planowanie i realizacje planów. Wybierz, to podejście jeśli firma działa w relatywnie stabilnych i przewidywalnych warunkach.
W podejściu klasycznym i przewidywalnych warunkach, planowanie ma charakter długoterminowy, opiera się o szczegółowe analizy i równie szczegółowe wyznaczanie celów. Takie podejście do przygotowania i realizacji planów jest uzasadnione ponieważ opracowane koncepcje w przewidywalnych warunkach mają szanse na długoterminowe utrzymanie swojej aktualności.
Przewaga strategiczna wypracowana na bazie przyjętej strategii może utrzymać się długo, a duża część zasobów i energii firmy jest związana z utrzymaniem zajętej pozycji. W nieprzewidywalnych warunkach, gdzie sytuacja szybko się zmienia, przygotowanie długoterminowych i bardzo szczegółowych planów, może okazać się stratą energii. W takich warunkach lepiej sprawdzi się podejście adaptacyjne.
Podejście adaptacyjne
Oparte o prosty i łatwy do modyfikacji plan. Wybierz to podejście, jeśli firma działa w zmiennych i nieprzewidywalnych warunkach lub jest przedsięwzięciem na wczesnym etapie rozwoju.
Podejście adaptacyjne cechuje się zdolnością do szybkiego i elastycznego planowania i realizacji planów. Bardzo ważna jest zdolność do rozpoznawania oraz właściwego interpretowania sygnałów z rynku i dokonywania na ich podstawie niezbędnych modyfikacji w planach.
Kluczowe kompetencje firmy umożliwiające adaptacyjne działanie, to zdolność do tworzenia portfolio koncepcji, testowania ich oraz skalowania – czyli szerszego wykorzystania najlepszych poprzez oferowanie ich na innych rynkach. W warunkach adaptacyjnych istotne są umiejętności związane z szybkim przygotowaniem nowych modeli biznesowych i modeli celów – niezbędne do zwizualizowania strategii i zaangażowania całej firmy w jej realizację.
Istotne różnice w podejściu klasycznym i adaptacyjnym:
- Podejście klasyczne opiera się na przewidywaniu,
- Adaptacyjne na zdolności do eksperymentowania.
- Klasyczne wymaga zbierania i analizowania dużej ilości danych.
- W adaptacyjnym liczy się zdolność do rozpoznawania sygnałów z rynku.
- Podejście klasyczne jest realizowane przez dyspozycje idące z góry w dół
- Adaptacyjne opiera się na proaktywnych działaniach na dole organizacji.
Metody podejścia klasycznego
- BSC – Balanced Scorecard
- Planowanie liniowe
- Waterfall Project Management
- Klasyczny plan strategiczny
Metody podejścia adaptacyjnego:
- GO Model
- Projektowanie celów i strategii
- Agile Project Management
- Brief strategiczny
Czy możesz planować i działać adaptacyjnie?
Możesz rozważyć zastosowanie podejścia adaptacyjnego kiedy:
- Dostrzegasz istotne zmiany w oczekiwaniach klientów,
- Widzisz dużą zmienność popytu na swoje produkty lub usługi
- Nie jesteś w stanie dobrze oszacować sprzedaży,
- Klienci poszukują nowości,
- Ich oczekiwania nie są w pełni zaspokojone.
- Rynek jest podatny na zmiany technologiczne,
- Musisz często odnawiać przewagę strategiczną,
- Konkurencja działa szybko i elastycznie zmieniając gamę produktową.
Jeśli w działaniu firmy napotykasz na powyższe sygnały rozważ przygotowanie jej do podejścia adaptacyjnego. Zastosowanie podejscia klasycznego w takiej sytuacji byłoby bardzo ryzykowne.
Zalecany wybór podejścia
- Mikro przedsiębiorstwo (Adaptacyjne / Klasyczne)
- Małe, średnie i duże firmy | stabilne warunki (Klasyczne)
- Małe, średnie i duże firmy | zmienne warunki (Adaptacyjne / Klasyczne)
- Start-Up (Adaptacyjne)
- Klastry biznesowe (Adaptacyjne / Klasyczne)
- Instytucje administracji publicznej (Klasyczne)
Cechy działania adaptacyjnego
- Potrafisz szybko identyfikować i interpretować sygnały zmian
- Jesteś zdolny do tworzenia i zarządzania portfolio eksperymentów
- Testujesz i wybierasz rozwiązania
- Skalujesz najlepsze rozwiązania
- Elastycznie relokujesz zasoby
- Działasz szybko i iteracyjnie (Design Thinking & Agile Managemenet)
Co nie pasuje do działania adaptacyjnego
- Zbytnia pewność siebie i stałość przekonań
- Planowanie tego czego nie można zaplanować
- Koncentracja na abstrakcyjnych celach, zamiast na działaniu
- Ociężałość - „Sztywne” trzymanie się kierunku
- Karanie za błędy
Dobre praktyki
- Elastyczność w realizacji celów
- Dużo małych eksperymentów (projektów) - „nie poświęcaj całej firmy”
- Szybkość ponad dokładnością (better is done then perfect)
- Częste iteracje i uczenie się na błędach
- Jasne kryteria wyboru rozwiązań
- Koncentracja na projektach
Podejście adaptacyjne sprawdza się w firmach, które mogą przewidywać, ani zmieniać otoczenia, ale są zdolne do zbudowania przewagi strategicznej opartej na szybkości. Na szybkości tworzenia, planowania i wdrażania rozwiązań.
